جواد مرشدی؛ در ابتدای زمستان سال ۱۳۸۳ ورزشگاه استاندارد آزادی، تنها ورزشگاه استاندارد ایران، با اعتباری بیش از ۴۶ میلیارد ریال در مشهد افتتاح شد. این استادیوم مدرن که دارای تأییدیه A+ از کنفدراسیون فوتبال آسیا است، یکی از معدود ورزشگاه‌های استاندارد کشور به شمار می‌رود که قادر به میزبانی بازی‌های بزرگ و بین‌المللی است. اما در چند سال اخیر شرایط و قوانین خاصی که سازندگان این استادیوم تعیین کرده‌اند، باعث شده‌اند که نه تنها بازیکنان پرسپولیس و استقلال بلکه حتی تیم ملی نیز امکان بازی در این چمن را نیابند. آخرین بازی تیم ملی در مرحله انتخابی جام جهانی نیز با مخالفت مسئولان خراسان روبرو شده است، چه رسد به تیم‌های سرخابی.
خبرگزاری “https://www.khabaronline.ir/news/2120818/خبرآنلاین” در گفتگو با علی اصغر نخعی راد، نماینده مشهد در مجلس دوازدهم، به بررسی دلایل عدم برگزاری مسابقات در این ورزشگاه پرداخته است.
ماجرای عدم برگزاری بازی‌های سرخ‌آبی‌ها و حتی تیم ملی در ورزشگاه امام رضا(ع) مشهد چیست؟
طبق اطلاعات موجود، این ورزشگاه متعلق به آستان قدس رضوی است و در حقیقت به‌عنوان یک مجموعه خصوصی محسوب می‌شود؛ بنابراین این سازمان تعهدی برای در اختیار گذاشتن دائمی ورزشگاه جهت مسابقات ملی یا باشگاهی ندارد. البته در صورت درخواست و هماهنگی همکاری می‌کند اما هیچ الزام قانونی به این موضوع ندارد زیرا ورزشگاه دولتی نیست.
آیا در قرارداد آستان قدس با شرکت سازنده، بندی درباره اجازه و برگزاری بازی‌ها وجود دارد؟
خیر، آستان قدس تعهدی برای واگذاری رایگان ندارد. به مجموعه خصوصی نمی‌توان الزام کرد امکاناتش را بدون دریافت هزینه در اختیار دیگران بگذارد. ممکن است در موارد خاص همکاری کند که بستگی به شرایط و تصمیم خودشان دارد.
برخی ادعا می‌کنند این استادیوم توسط سرمایه‌گذار خارجی ساخته شده و به همین دلیل اجازه برگزاری بازی نمی‌دهد.
این ادعا صحت ندارد. در گذشته قانونی وجود داشت که کارخانه‌ها و مؤسسات می‌توانستند بخشی از هزینه‌ها را صرف ساخت سالن‌های ورزشی کنند. آستان قدس هم در چارچوب همین قانون و با منابع مالی خود، این ورزشگاه را ساخته است. بنابراین هیچ سرمایه‌گذار خارجی در این پروژه حضور نداشته است.
اگرچه همه شیعیان و به‌ویژه ایرانیان به آستان قدس ارادت دارند و برخی معتقدند این سازمان معافیت مالیاتی دارد اما …
در واقع سال‌ها است که معافیت مالیاتی آستان قدس لغو شده و تمام شرکت‌ها، کارخانه‌ها و واحدهای اقتصادی وابسته به آن مالیات می‌پردازند. فقط خود حرم به دلیل غیرانتفاعی بودن مشمول مالیات نیست، اما دیگر بخش‌های اقتصادی آستان قدس همانند بخش خصوصی مالیات می‌دهند.
برای چه باید آستان قدس که یکی از سرمایه‌های اصلی و ملی کشور است، اجازه برگزاری بازی‌های ملی را ندهد؟
از نظر حقوقی، آستان قدس یک مجموعه خصوصی است و قانون ملزمش به چنین کاری نکرده است. این سازمان می‌تواند بر اساس ضوابط خود تصمیم بگیرد که آیا ورزشگاه را در اختیار بگذارد یا خیر.
چرا در قراردادها پیش‌بینی این موضوع نشده است؟
زیرا در قوانین چنین الزامی وجود ندارد. مانند یک کارخانه خصوصی که با وجود اینکه جزو سرمایه ملی است ولی اختیار آن با مالک است، آستان قدس نیز همین وضعیت را دارد. این سازمان می‌تواند موافقت یا عدم موافقت کند. این موقوفه‌ای است که مردم در آن کمک کرده‌اند اما …
مگر نمی‌گویید موقوفه است، آیا موقوفه جزو سرمایه‌های ملی نیست؟
خیر، موقوفات ملی نیستند، زیرا هیچ‌کس برای کل مردم ایران وقف نکرده است.
آیا نذورات مردم در ایجاد سرمایه این سازمان تأثیری ندارد؟
هرکس نذری می‌کند صرف حرم امام رضا(ع) می‌شود و برای مصارف خاص وقف می‌شود. این مجموعه آستان قدس رضوی است که ورزشگاهی برای نیروها، کارگران و کارخانجات خود ساخته تا استفاده کنند.
آیا ساخت این ورزشگاه از محل سرمایه‌های ملی بوده است؟
بله، جزو سرمایه‌های ملی محسوب می‌شود ولی باید تفکیک شود. کارخانه‌های خصوصی نیز جزو سرمایه‌های ملی کشور هستند اما از نظر حقوقی بخش خصوصی‌اند و ضوابط خاص خود دارند. آستان قدس نیز از نظر حقوقی مستقل است و اختیار خودش را دارد. من از عدم در اختیار گذاشتن ورزشگاه دفاع نمی‌کنم ولی می‌گویم محدودیت قانونی وجود دارد که نمی‌توان الزام کرد.
این محدودیت قانونی ناشی از چیست؟
بودجه دولتی یا عمومی در ساخت ورزشگاه استفاده نشده است، پس نمی‌توان توقع داشت که آستان قدس آن را در اختیار عمومی قرار دهد. این مجموعه با هزینه خود و کارخانه‌های وابسته ساخته شده است.
آیا منابع ساخت ورزشگاه از سرمایه‌های ملی بوده است؟
بله، در کل سرمایه ملی است اما آستان قدس به‌عنوان نهادی مستقل و خصوصی آن را با هزینه‌های خود ساخته و بهره‌برداری نیز تحت اختیار خود این سازمان است.
این سازمان متعلق به مردم است و وقتی سرمایه زیادی برای ساخت ورزشگاه صرف کرده چرا محدودیت اعمال می‌کند؟
آستان قدس ضوابط خود را دارد. شما به‌عنوان مردم این مملکت این ضوابط را می‌دانید. برای مثال در حرم امام رضا(ع) خانم‌ها باید با چادر وارد شوند. این نشان می‌دهد آستان ضوابط خاص خود را دارد. ورزشگاه نیز متعلق به آستان است و می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا در اختیار بخش عمومی قرار دهد یا خیر.
چرا دست‌کم برای بازی‌های ملی همکاری کامل نمی‌کند؟
در موارد زیادی همکاری داشته است و کلاس‌ها و برنامه‌های ورزشی مختلفی برگزار می‌شود، اما گاهی نیز بنا به ملاحظات داخلی مخالفت کرده است. این حق قانونی آستان قدس است و هیچ الزام حقوقی برای واگذاری وجود ندارد.
ماجرای عدم ورود زنان به ورزشگاه چیست؟
اطلاعی در این زمینه ندارم. این موضوع به ضوابط داخلی آستان قدس مرتبط است و باید از خودشان پرسیده شود. آنچه روشن است این است که آستان قدس بر اساس قانون به‌عنوان نهادی خصوصی اختیار دارد که ورزشگاه را در اختیار گذاشته یا نگذارد. ورزشگاه امام رضا(ع) با هزینه‌های آستان قدس ساخته شده و نه با بودجه دولتی و نه سرمایه‌گذار خارجی. بنابراین این مجموعه از نظر حقوقی خصوصی است و تصمیم‌گیری در مورد استفاده عمومی آن با خود آستان است.
۲۱۲ ۲۵۱