به گزارش خبرآنلاین، روزنامه اطلاعات نوشت: یکی از اصول کلیدی نظام مالیاتی مدرن، ایجاد رابطه‌ای دوطرفه و سالم میان مالیات‌دهنده و مالیات‌گیرنده است. سیستم‌های پیشرفته مالیاتی نه تنها وظیفه جمع‌آوری مالیات را دارند، بلکه با ارائه مشوق‌های هدفمند و بازپرداخت‌های قانونی، تولید و فعالیت‌های اقتصادی را نیز تقویت می‌کنند.
نمونه‌ای بارز از این رویکرد، آموزش و هدایت دستفروشان و کسب‌وکارهای خرد است. در یک سیستم مدرن، فروشنده‌های کنار خیابان یاد می‌گیرند که برای فعال‌کردن صندوق فروش خود، باید تراکنش‌ها را از طریق برنامه فروش اداره مالیات ثبت کنند. تنها به این شکل، گردش قانونی پول ممکن شده و مالیات‌دهنده از بازپرداخت مابه‌التفاوت مالیاتی و مشوق‌های قانونی بهره‌مند می‌شود.
این مکانیزم از به وجود آمدن جامعه‌ای دوقطبی میان حاکم و محکوم جلوگیری کرده و عدالت اجتماعی را افزایش می‌دهد و امکان شناسایی درآمدهای غیرقانونی و قاچاق را فراهم می‌سازد.
نکته مهم دیگر این است که نظام مالیاتی نوین می‌تواند به جای ده‌ها سازمان نظارتی و کنترلی مختلف، عملکرد موفق و واقعی اقتصادی را تضمین کند.
در چنین سیستمی، گران‌فروشی دیگر صرفه اقتصادی نداشته، قاچاق و فروش خارج از شبکه معنی خود را از دست می‌دهد و احتکار کالا امکان‌پذیر نخواهد بود؛ زیرا تمامی ورود و خروج کالا و پول در سیستم مالیاتی به طور شفاف ثبت می‌شود. مالیات‌دهنده به طور طبیعی مجبور به رعایت قوانین و کاهش قیمت‌ها می‌شود و دیگر نیازی به کنترل‌های مکرر قیمت یا بازرسی‌های فیزیکی گسترده نیست. این ویژگی نظام مالیاتی هوشمند، هزینه‌های نظارت و کنترل دولتی را به طور قابل توجهی کاهش داده و کارایی اقتصاد را افزایش می‌دهد.
در اقتصادهای توسعه‌یافته مانند ژاپن و آلمان، هرگونه حمایت مالی یا اعتبار دولتی مشروط به رعایت دقیق قوانین مالیاتی است و بانک‌ها نیز تنها به فعالیت‌های اصلی خود می‌پردازند. این سازوکار، تولید رقابتی را تقویت، گران‌فروشی و تورم را کاهش و فساد و پول‌شویی را به حداقل می‌رساند.
در ایران، به دلیل ضعف شفافیت و وجود معافیت‌های گسترده، بخش قابل توجهی از اقتصاد رسمی و غیررسمی از مسیر قانونی خارج شده است. این مشکلات به طور مستقیم باعث افزایش تورم، کاهش رقابت‌پذیری تولید و بی‌انضباطی اقتصادی شده‌اند.
مطالعات پژوهشی نشان می‌دهد که حدود یک‌سوم نابسامانی‌های اقتصادی و تورم ناشی از ناکارآمدی نظام مالیاتی است.
نظام مالیاتی کارآمد و هوشمند، علاوه بر تأمین منابع مالی دولت، عدالت اقتصادی، شفافیت، رقابت سالم و کاهش فساد را تضمین می‌کند.
ایران با وجود ظرفیت‌های انسانی و منابع طبیعی فراوان، به دلیل ضعف و ناکارآمدی ساختار مالیاتی، با تورم بالا، بی‌انضباطی اقتصادی و کاهش رقابت‌پذیری تولید مواجه است.
تجربه کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد که شفافیت، حسابرسی دقیق، حمایت متقابل مالیات‌دهنده و مالیات‌گیرنده و ثبت سیستماتیک تمام جریان‌های اقتصادی کلید موفقیت است. ایجاد نظام مالیاتی دقیق و هوشمند موجب جریان قانونی پول، تولید رقابتی، کنترل تورم و توسعه پایدار شده و می‌تواند بسیاری از مشکلات ساختاری اقتصاد ایران را حل کند.
21302